Een auto welke u met één druk op de knop naar uw eindbestemming brengt; het klinkt als toekomstmuziek, maar het is dichterbij dan u denkt. Verschillende automerken hebben al een auto ontwikkeld welke zichzelf in de krapste vakken inparkeert. Helaas kunnen ook computers storingen hebben of programmeerfouten bevatten, waardoor alsnog uiteenlopende schades kunnen ontstaan. Hoe verhoudt deze schade zich tot het huidige aansprakelijkheidsrecht? En belangrijker, is het mogelijk om u tegen een dergelijke claim te wapenen door middel van een verzekering?
Daling aantal ongevallen
De praktijk is kritisch over het verzekeren van de zelfrijdende auto. De zelfrijdende auto, een auto die niet alleen voor u stuurt, maar ook bepaalt of er moet worden geremd of moet worden uitgeweken, zou nu juist worden geïntroduceerd ter voorkoming van de vele ongevallen zoals deze dagelijks ontstaan door menselijk falen. Maar liefst 90% van alle ongevallen op de weg wordt door de bestuurder van het vervoermiddel veroorzaakt. Met de introductie van de zelfrijdende auto zal echter het aantal ongevallen niet met 100% dalen, maar moet rekening worden gehouden met een verlaging van zo’n 81%. Het lijkt dan ook uitgesloten te zijn dat u nooit meer met een schadegeval wordt geconfronteerd.
Toepasselijke wetgeving
Hoe moet nu een dergelijk schadegeval vanuit het huidige aansprakelijkheidsrecht worden benaderd? Gezien het feit dat pas sinds mei 2014 wordt gelobbyd voor het mogen loslaten van het stuur van uw auto, kunt u zich bedenken dat er nog een lange weg te gaan is tot de wetgeving op de zelfrijdende auto is toegerust. Te verwachten is echter dat de focus van artikel 6:162 BW, waarin is bepaald dat hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, verplicht is de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden?, zal verschuiven naar artikel 6:185 BW, waarin de productaansprakelijkheid is geregeld. De schade ontstaan door een zelfrijdende auto zal namelijk niet meer (hoofdzakelijk) voortvloeien uit een handeling van de bestuurder, maar veeleer uit een gebrek aan het materiaal welke aan de producent te wijten is.
Toekomst
Een zelfrijdende auto; houdt dit in dat de auto zonder enige input van de bestuurder rijdt, of is deze keuze aan de bestuurder? Wat nu wanneer de auto zowel volledig zelfstandig kan functioneren, maar het tegelijkertijd mogelijk is om zelf het heft, of in dit geval het stuur, in handen te nemen? Is het in het geval van schade mogelijk uit de zwarte doos van de auto af te lezen of de bestuurder heeft gefaald, of dat een storing vanuit het vervoermiddel de schade heeft doen ontstaan? En hoe wordt het behoud van deze zwarte doos gewaarborgd? En mag de verzekeraar u dan tegenwerpen dat u er ook voor had kunnen kiezen de auto zelf te laten rijden? Wat nu wanneer zowel de producent als de bestuurder geen blaam treft, doordat het communicatienetwerk waarmee de auto navigeert door bijvoorbeeld hackers platligt? Al deze vragen dienen door zowel de overheid, de producent, de toekomstige bestuurder, als ook door de verzekeraar te worden meegenomen in de verdere ontwikkeling en toekomstige ingebruikname van de zelfrijdende auto. Om elke discussie uit te sluiten, blijft voorlopig de automobilist verantwoordelijk voor zijn voertuig, al is de verwachting dat door middel van rechtspraak deze regel steeds verder wordt uitgedund.
Toekomst verzekeraar
De verzekeraar hoeft niet te vrezen dat hij niet langer autoverzekeringen aan de man kan brengen. Momenteel bestaat één derde van de verzekeringsmarkt uit autoverzekeringen en hier zal voorlopig geen verandering in komen. De verzekeraar kan echter niet stilzitten. Zij moet investeren in de toekomst, niet alleen om haar inkomsten zeker te stellen, maar ook om de massale introductie van de zelfrijdende auto mogelijk te maken. Dit kan zij doen door anticiperende productaansprakelijkheidsverzekeringen te ontwikkelen, maar ook door met de producent mee te denken over de wijze(n) van bewijslevering in het geval van schade.
