Eind maart heeft de Hoge Raad een arrest gewezen dat grote gevolgen heeft voor de ZZP-praktijk. Volgens onze hoogste rechters kan een opdrachtgever van een ZZP ‘er aansprakelijk zijn bij een bedrijfsongeval op dezelfde manier als voor zijn eigen personeel.
In deze zaak ging het om ZZP’er die in opdracht revisies en reparaties aan machines verrichtte voor een bedrijf. Eind 2004/begin 2005 heeft hij werkzaamheden verricht, op basis van een overeenkomst van aanneming van werk, voor Royalspan (gelieerd aan Allspan) tot het doen van reparatiewerkzaamheden aan een vezelverwerkingsmachine. Op 8 februari 2005 is hem een ernstig ongeval overkomen met als gevolg daarvan dat zijn rechterbeen boven de knie is geamputeerd. Hij had geen arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten en daarom spreekt hij Allspan aan tot vergoeding van de schade die hij door het ongeval heeft geleden.
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad stelt eerst vast dat ook ZZP ‘ers, afhankelijk van de omstandigheden van het geval, beschermd worden tegen de gevolgen van een bedrijfsongeval als zij voor een opdrachtgever werken. Het was de bedoeling van de wetgever bescherming te bieden aan personen die zich, wat betreft de door de werkgever in acht te nemen zorgverplichtingen, in een met een werknemer vergelijkbare positie bevinden. Daarbij gaat het erom dat de niet-werknemer voor de zorg voor zijn veiligheid (mede) afhankelijk is van degene voor wie hij die werkzaamheden verricht. Of dit het geval is, zal aan de hand van de omstandigheden van het geval bepaald moeten worden, waarbij onder meer van belang zijn de feitelijke verhouding tussen betrokkenen en de aard van de verrichte werkzaamheden, alsmede de mate waarin de “werkgever”, invloed heeft op de werkomstandigheden van degene die de werkzaamheden verricht en op de daarmee verband houdende veiligheidsrisico’s. Hieruit valt dus in beginsel uit te herleiden dat zzp’s en zelfstandigen daadwerkelijk een beroep kunnen doen op dit artikel.
Daarnaast geldt nog een eis voor de toepasselijkheid dit artikel. Er moet sprake zijn van werkzaamheden die zijn verricht “in de uitoefening van het beroep of bedrijf” van de werkgever/opdrachtgever. Volgens de minister is in dit verband opgemerkt dat het moet gaan om “werkzaamheden die de derde in het kader van de uitoefening van zijn beroep of bedrijf ook door eigen werknemers had kunnen laten verrichten. Aangenomen moet worden dat de reikwijdte van de bepaling niet beperkt is tot de werkzaamheden die tot het wezen van de beroeps- of bedrijfsuitoefening van de desbetreffende opdrachtgever kunnen worden gerekend of normaal gesproken in het verlengde daarvan liggen. Beslissend is namelijk niet of de verrichte reparatie- en revisiewerkzaamheden in het algemeen in het verlengde liggen van de bedrijfsvoering van Allspan. Het gaat er om of deze werkzaamheden, gelet op de wijze waarop Allspan invulling pleegt te geven aan haar bedrijf, feitelijk tot haar bedrijfsuitoefening behoort. Er is geen reden om de bescherming van de wet te onthouden aan personen die werk verrichten dat onderdeel uitmaakt van het beroep of bedrijf, daarbij denkend aan administratie, bedrijfsbeveiliging etc.
Tip!
Als u een ZZP’er inhuurt om werk binnen uw bedrijf uit te voeren dat u ook door eigen personeel zou kunnen laten uitvoeren en dat past binnen uw normale bedrijfsvoering, dan loopt u het risico aansprakelijk te zijn bij een bedrijfsongeval. De opdraxhtgever zal zich in verband met deze aansprakelijkheid moeten verzekeren.
